Economische effecten

De invoering van de APK-, registratie- en kentekenplicht levert mogelijk economische effecten voor de (markt)sector. Hieronder wordt verder ingegaan op de resultaten van de 3-meting over de economische effecten.

Onderzoeksvragen

Onderzoeksvragen met betrekking tot economische effecten zijn de volgende:

1. Wat zijn de effecten voor de marktsector: vermindering oneigenlijk gebruik, tegengaan concurrentievervalsing en ontduiken regelgeving?

2. Wat zijn de voordelen voor de sector: verhandelbaarheid, effect diefstal, aanvragen ontheffingen?

3. Wat zijn de kosten? Er dient gerapporteerd te worden over de daadwerkelijke kosten van naleving voor de bedrijven opgesplitst over de verschillende kosten componenten.

Effecten voor de marktsector

Bij effecten voor de (land)bouwsector wordt gekeken naar de mogelijke effecten van de APK-, registratie- en kentekenplicht  op oneigenlijk gebruik van (land)bouwvoertuigen, concurrentievervalsing en het ontduiken van de regelgeving.

Doordat (land)bouwvoertuigen voor de invoering van de APK-, registratie- en kentekenplicht niet geregistreerd werden, was het lastig om zaken als oneigenlijk gebruik te registreren. Ook drie jaar na invoering is er nog geen zicht op onder andere oneigenlijk gebruik.

Aan bestuurders van (land)bouwvoertuigen is gevraagd in hoeverre zij verwachten dat het oneigenlijk gebruik is veranderd door APK-, registratie- en kentekenplicht. Hierbij geeft 9% geeft aan dat het is afgenomen, 37% dat het gelijk is gebleven en 3% dat het is toegenomen en 51% weet het niet. In de nulmeting gaf een groter aandeel bestuurders aan dat ze verwachtten dat het oneigenlijk gebruik zou afnemen (23%), bij de 1-meting bleek dit nog maar 9% en bij de 2-meting was dit nog verder afgenomen tot 7%. Meer informatie.

Tijdens de bijeenkomst met experts is besproken dat de concurrentievervalsing door stakeholders nu niet meer als serieus issue beschouwd wordt door onder andere de afschaffing van de rode diesel, de invoering van het T-rijbewijs en registratieplicht en de benodigde eurovergunning, zie ook resultaten van de expertbijeenkomst.

Effecten voor de sector

Verhandelbaarheid

Er zijn nog geen cijfers bekend over de verhandelbaarheid van (land)bouwvoertuigen. Aan de sector is wel gevraagd wat zij denken dat er is veranderd door de APK-, registratie- en kentekenplicht voor (land)bouwvoertuigen. 32% geeft aan dat de verhandelbaarheid is afgenomen, 40% geeft aan dat het gelijk is gebleven (gelijk aan 1-meting), 10% geeft aan dat het is toegenomen en 18% weet het niet (gelijk aan 1-meting). Meer informatie.

Effect diefstal

Sinds 2021 is er informatie beschikbaar over de diefstal van (land)bouwvoertuigen met een kenteken (LBT en MMBS) en voertuigen zonder kenteken (landbouwvoertuigen en wegen-, water en bouwvoertuigen). Vóór 2023 waren er ook gegevens over gestolen voertuigen zonder kenteken, opgedeeld in landbouwvoertuigen en wegen-, water- en bouwvoertuigen. In 2023 zijn gegevens over (land)bouwvoertuigen zonder kenteken niet beschikbaar (bron: LIV, 2023).

In 2023 zijn er 79 LBT's met kenteken als gestolen geregistreerd, 77 MMBS en 4 MM. In 2022 en 2021 was dit aantal lager. Sinds 2022 zijn er geen voertuigen zonder kenteken meer als gestolen geregistreerd. Dit is een logisch effect van de invoering van de kentekenplicht. Daarnaast zien we een schommeling in de diefstalregistratie, waar in 2020 137 voertuigen gestolen waren, was dit in 2021 afgenomen naar 114, en in 2022 weer gestegen naar 127 en het afgelopen jaar doorgestegen naar 160.

Van de gestolen (land)bouwvoertuigen in 2023 is bekend in welke politieregio deze hebben plaatsgevonden. Dit is met name het geval in Oost-Nederland, Oost-Brabant, en Limburg

Het terugvindpercentage van (land)bouwvoertuigen was in 2023 13% voor LBT's en 12% voor MMBS. In 2021 waren er 0 teruggevonden. 

Ten opzichte van andere voertuigcategorieën is het terugvindpercentage van (land)bouwvoertuigen laag. Van LBT's is dat 13%, van MMBS 12%, tegenover gemiddeld 47% terugvindpercentage van personenvoertuigen.

Effect op diefstal volgens sector

Aan de sector is gevraagd wat volgens hen het effect is van de APK-, registratie- en kentekenplicht is op diefstal. Hieruit volgt dat bijna de helft (43%) van de bestuurders aangeeft dat de APK-, registratie- en kentekenplicht niets heeft veranderd. 13% van de bestuurders geeft aan dat het is afgenomen en 4% dat het is toegenomen. Meer informatie.

Kosten

Kosten registreren van (land)bouwvoertuigen

In de nulmeting zijn kosten voor registratie en kentekening van (land)bouwvoertuigen in beeld gebracht. In 2021 was er onderscheid in kosten tussen bestaande (land)bouwvoertuigen en nieuwe (land)bouwvoertuigen. Vanaf 1 januari 2022 is hier geen onderscheid meer tussen. Vanaf 2022 moet het voertuig eerst gekeurd worden, voordat het geregistreerd kan worden (Landbouwvoertuigen - RDW / Mobiele Machine - RDW).

Voor MM's is nog geen Europese typegoedkeuring mogelijk. Een MM moet eerst uitgebreid gekeurd worden voordat deze geregistreerd kan worden. MM's met een nationale type goedkeuring worden geleverd met een Certificaat van Overeenstemming. Dit CvO kan gebruikt worden voor een versnelde inschrijving.

Als gevolg van de sterk toegenomen kosten en inflatie zijn de tarieven voor 2023 verhoogd met gemiddeld 4,9%. 

Informatie uit enquête bestuurders over gemaakte kosten

De (land)bouwsector heeft in een enquête aangegeven welke kosten ze tot nu toe hebben gemaakt met betrekking tot de APK-, registratie- en kentekenplicht. Kosten die zijn gemaakt zijn voornamelijk kosten voor registratie bij de RDW. 91% van de respondenten heeft hier kosten voor gemaakt. Gevolgd door kosten voor kentekenplaten (88%). Daarnaast heeft een groot deel ook arbeidskosten gehad voor de aanvraag (67%) en voor montage van de kentekenplaten (64%). 47% heeft kosten gemaakt voor verzekering van (land)bouwvoertuigen. Meer informatie.