Doorwerking van de APK-plicht

In het expertoverleg in 2023 is het volgende opgemerkt over APK:

• Een (hypothetisch veronderstelde) generieke APK-plicht komt er voorlopig zeker niet. Allereerst is er de wens voor een APK-plicht voor aanhangwagens, LBT’s met een constructiesnelheid lager dan 40 km/uur en gemotoriseerde tweewielers (deze laatste categorie heeft geen relatie met landbouwvoertuigen).

• Het aantal (land)bouwvoertuigen dat APK-gekeurd is, is beperkt – ca. 300 voertuigen. Dit komt onder andere door een ‘escape’: uitzonderingen op de APK.

• De in de APK opgenomen eis voor een profieldikte van 1,6 mm voor banden van (land)bouwvoertuigen is een wat vreemde richtlijn die is overgenomen uit de eisen voor banden van vrachtauto’s. Deze profieleis heeft wel als voordeel dat banden op tijd worden vervangen.

De politie-expert noemt tijdens de expertconsultatie de handhaving van de APK onwerkbaar vanwege de vele uitzonderingen erop en de problemen die er zijn om gebruiksdoel of het hoofdzakelijk gebruik van voertuigen vast te stellen. In theorie zouden de bestuurders van een (land)bouwvoertuig moeten beschikken over een SBI-code[1] die aangeeft wat de activiteit van de onderneming is. Maar de politie-expert vindt dit een nog steeds onwerkbare ‘papieren oplossing’ van het probleem.     

Bij personenauto’s wordt in de APK getest op uitstekende, scherpe delen. Maar de gebruikseisen met betrekking tot scherpe delen maken geen deel uit van de APK voor (land)bouwvoertuigen. Deze eisen hebben geen betrekking op het (land)bouwvoertuig zelf, maar op het werktuig/uitrustingsstuk en vallen daarmee buiten de APK. De APK speelt dus geen rol in de gebruikseisen aan de verwisselbare uitrustingsstukken die aan een trekker worden gekoppeld. De politiedeskundige noemt een mogelijke manier om de gebruikseisen structureel beter te borgen, en dat is door de verschillende typen landbouwmachines waarmee in Nederland op de weg gereden wordt – bijvoorbeeld maaimachines, ploegmachines, pulpmachines en andersoortige machines – te laten voldoen aan een herziene Machinerichtlijn waarin ook gebruikseisen voor het veilig rijden op de openbare weg zijn opgenomen. De fabrikanten bouwen nu machines die (arbotechnisch) voldoen aan de huidige Machinerichtlijn maar niet aan de Wegenverkeerswet, terwijl de fabrikant ook wel weet dat met de machine op de weg wordt gereden. Vanuit de politie wordt aanbevolen om in de Machinerichtlijn voor verwisselbare uitrustingstukken ook eisen uit de Wegenverkeerswetgeving op te nemen. De politie-expert licht dit als volgt toe:

“[…] Om dit probleem aan te pakken, vooral ook met het oog op het aanbrengen van juiste verlichting en markeringsborden (incl. zijmarkering/-verlichting), moet ervoor gezorgd worden dat eisen hieromtrent worden opgenomen in de Machinerichtlijn. Het voordeel hiervan is ook dat de Machinerichtlijn jaarlijks gecontroleerd wordt i.v.m. met de arbowetgeving. Dus die onderdelen worden dan automatisch meegenomen. Ook machines uit het buitenland zouden in dat geval door de importeur aangepast moeten worden aan de Nederlandse wetgeving want anders voldoet de machine niet en krijgt deze geen goedkeuring.”

[1]. Ieder bedrijf dat zich inschrijft in het Handelsregister krijgt een of meer SBI-codes. Een SBI-code is een getal van 4 of 5 cijfers en geeft aan wat de activiteit van een onderneming is. KVK stelt de SBI-code vast aan de hand van een beschrijving van wat de onderneming doet. Voor elke activiteit van een onderneming is er een aparte SBI-code (Kamer van Koophandel; zie: https://www.kvk.nl/overzicht-standaard-bedrijfsindeling/).