Economische effecten

De invoering van de APK-, registratie- en kentekenplicht levert mogelijk economische effecten voor de (markt)sector. Hieronder wordt verder ingegaan op de resultaten van de 2-meting over de economische effecten.

Onderzoeksvragen

Onderzoeksvragen met betrekking tot economische effecten zijn de volgende:

1. Wat zijn de effecten voor de marktsector: vermindering oneigenlijk gebruik, tegengaan concurrentie vervalsing en ontduiken regelgeving?

2. Wat zijn de voordelen voor de sector: verhandelbaarheid, effect diefstal, aanvragen ontheffingen?

3. Wat zijn de kosten? Er dient gerapporteerd te worden over de daadwerkelijke kosten van naleving voor de bedrijven opgesplitst over de verschillende kosten componenten.

Effecten voor de marktsector

Bij effecten voor de (land)bouwsector wordt gekeken naar het mogelijke effecten van de APK-, registratie- en kentekenplicht  op oneigenlijk gebruik van (land)bouwvoertuigen, concurrentievervalsing en ontduiken van regelgeving.

Doordat (land)bouwvoertuigen voor invoering van de APK-, registratie- en kentekenplicht niet geregistreerd werden, was het lastig om zaken als oneigenlijk gebruik te registreren. Ook twee jaar na invoering is er nog geen zicht op onder andere oneigenlijk gebruik.

Aan bestuurders van (land)bouwvoertuigen is gevraagd in hoeverre zij verwachten in hoeverre oneigenlijk gebruik is veranderd door APK-, registratie- en kentekenplicht. Hierbij geeft 7% geeft aan dat het is afgenomen, 44% dat het gelijk is gebleven en 2% dat het is toegenomen en 46% weet het niet. In de nulmeting gaf een groter aandeel bestuurders aan dat ze verwachtten dat het oneigenlijk gebruik zou afnemen (23%), bij de 1-meting bleek dit nog maar 9%. Meer informatie.

Tijdens de bijeenkomst met experts is besproken dat er voor zover bekend geen problemen zijn met oneigenlijk gebruik van (land)bouwvoertuigen. Er is minder sprake van concurrrentievervalsing door invoering van witte diesel, invoering van het T-rijbewijs en er is ook een eurovergunning nodig. Voor het meenemen van personen zijn per gemeente regels opgesteld, alleen de maximumsnelheid is landelijk vastgesteld. Van nieuwe (land)bouwvoertuigen is de milieuklasse bekend en van conversievoertuigen is een vangnet mogelijk. Op die manier kunnen bepaalde milieuklassen van (land)bouwvoertuigen worden geweerd uit milieuzones, echter verschilt dit per gemeente hoe hiermee wordt omgegaan.

Effecten voor de sector

Verhandelbaarheid

Er zijn nog geen cijfers bekend over de verhandelbaarheid van (land)bouwvoertuigen. Aan de sector is wel gevraagd wat zij denken dat er is veranderd door de APK-, registratie- en kentekenplicht voor (land)bouwvoertuigen. 5% geeft aan dat de verhandelbaarheid is afgenomen, 46% geeft aan dat het gelijk is gebleven (gelijk aan 1-meting), 9% geeft aan dat het is toegenomen en 20% weet het niet (gelijk aan 1-meting). Meer informatie.

Tijdens de expertbijeenkomst kwam naar voren dat voertuigen zonder kenteken lastiger te verkopen zijn. Daarnaast lopen kopers er soms tegenaan dat voertuigen niet goed zijn geregistreerd. Die kan worden gerepareerd via RDW, zie ook resultaten van de expertbijeenkomst.

Effect diefstal

Over diefstal van (land)bouwvoertuigen is sinds 2021 informatie beschikbaar over diefstal van (land)bouwvoertuigen met een kenteken (LBT en MMBS) en voertuigen zonder kenteken (landbouwvoertuigen en wegen-, water en bouwvoertuigen). Voor 2022 waren er ook gegevens over gestolen voertuigen zonder kenteken, opgedeeld in landbouwvoertuigen en wegen-, water- en bouwvoertuigen. In 2022 zijn gegevens over (land)bouwvoertuigen zonder kenteken niet beschikbaar (bron: LIV, 2023).

In 2022 zijn er 81 LBT's met kenteken als gestolen geregistreerd, 45 MMBS en 1 MM. In 2021 was dit aantal lager, maar zijn daarnaast nog voertuigen zonder kenteken als gestolen geregistreerd. De categorieën voertuigen zijn alleen niet 1-op-1 vergelijkbaar. Als we kijken naar het totale aantal gestolen voertuigen (met en zonder kenteken) dan is een verschuiving van de diefstal zonder kenteken naar diefstal met kenteken te zien. Dit is een logisch effect van de invoering van de kentekenplicht. Daarnaast zien we een schommeling in de diefstal registratie, waar in 2020 137 voertuigen gestolen waren, was dit in 2021 afgenomen naar 114, en het afgelopen jaar weer gestegen naar 127.

Van de gestolen (land)bouwvoertuigen in 2022 is bekend in welke politieregio deze hebben plaatsgevonden. Dit is met name het geval in Oost-Brabant, Oost-Nederland, Zeeland/West-Brabant.

Het terugvindpercentage van (land)bouwvoertuigen was in 2022 12% voor LBT's en 13% voor MMBS. In 2021 waren er 0 teruggevonden. Ten opzichte van het terugvindpercentage van andere voertuigcategorieën (gemiddeld circa 40%) is het terugvindpercentage van (land)bouwvoertuigen laag. 

Effect op diefstal volgens sector

Aan de sector is gevraagd wat volgens hen het effect is van de APK-, registratie- en kentekenplicht is op diefstal. Hieruit volgt dat bijna de helft (48%) van de bestuurders aangeeft dat de APK-, registratie- en kentekenplicht niets heeft veranderd. 11% van de bestuurders geeft aan dat het is afgenomen en 4% dat het is toegenomen. Meer informatie.

Kosten

Kosten registreren van (land)bouwvoertuigen

In de nulmeting zijn kosten voor registratie en kentekening van (land)bouwvoertuigen in beeld gebracht. In 2021 was er onderscheid in kosten tussen bestaande (land)bouwvoertuigen en nieuwe landbouwvoertuigen. Vanaf 1 januari 2022 is hier geen onderscheid meer tussen. Vanaf 2022 moet het voertuig eerst gekeurd worden via een keuringsafspraak bij de RDW, voordat het geregistreerd kan worden (Landbouwvoertuigen - RDW / Mobiele Machine - RDW). Kosten bij RDW voor registratie en kentekening zijn gelijk gebleven of licht gedaald (Bron: RDW, 8-12-2021).

Informatie uit enquête bestuurders over gemaakte kosten

De (land)bouwsector heeft in een enquête aangegeven welke kosten ze tot nu toe hebben gemaakt met betrekking tot de APK-, registratie- en kentekenplicht. Kosten die zijn gemaakt zijn voornamelijk kosten voor registratie bij RDW. 94% van de respondenten heeft hier kosten voor gemaakt. Gevolgd door kosten voor kentekenplaten (92%). Daarnaast heeft een groot deel ook arbeidskosten gehad voor de aanvraag (72%) en voor montage van de kentekenplaten (74%). 43% heeft kosten gemaakt voor verzekering van (land)bouwvoertuigen. Meer informatie.