Economische effecten

De invoering van de APK-, registratie- en kentekenplicht levert mogelijk economische effecten voor de (markt)sector. Hieronder wordt verder ingegaan op de resultaten van de 1-meting over de economische effecten.

Onderzoeksvragen

Onderzoeksvragen met betrekking tot economische effecten zijn de volgende:

  1. Wat zijn de effecten voor de marktsector: vermindering oneigenlijk gebruik, tegengaan concurrentie vervalsing en ontduiken regelgeving?

  2. Wat zijn de voordelen voor de sector: verhandelbaarheid, effect diefstal, aanvragen ontheffingen?

  3. Wat zijn de kosten? Er dient gerapporteerd te worden over de daadwerkelijke kosten van naleving voor de bedrijven opgesplitst over de verschillende kosten componenten.

Met de term oneigenlijk gebruik wordt niet-agrarisch gebruik verstaan.

Effecten voor de marktsector

De APK-, registratie- en kentekenplicht heeft mogelijk effect op oneigenlijk gebruik van (land)bouwvoertuigen, concurrentievervalsing en ontduiken van regelgeving. Doordat (land)bouwvoertuigen voor invoering van de APK-, registratie- en kentekenplicht niet geregistreerd werden, was het lastig om zaken als oneigenlijk gebruik te registreren. Ook een jaar naar invoering is er nog geen zicht op onder andere oneigenlijk gebruik.

Aan de sector is gevraagd in hoeverre zij verwachten in hoeverre oneigenlijk gebruik is verandert door APK-, registratie- en kentekenplicht. Hierbij geeft 9% geeft aan dat het is afgenomen, 43% dat het gelijk is gebleven en 5% dat het is toegenomen en 43% weet het niet. In de nulmeting gaf een groter aandeel bestuurders aan dat ze verwachtten dat het oneigenlijk gebruik zou afnemen (23%). Ook hier is het aandeel bestuurders dat niet weet wat het effect op oneigenlijk gebruik is, hoger geworden. Meer informatie.

Effecten voor de sector

Verhandelbaarheid

Er zijn nog geen cijfers bekend over de verhandelbaarheid van (land)bouwvoertuigen. Aan de sector is wel gevraagd wat zij denken dat er is veranderd door de APK-, registratie- en kentekenplicht voor (land)bouwvoertuigen. Bijna de helft heeft aangegeven dat dit niet is veranderd. In de nulmeting was dit aantal nog hoger (60%). Nu is het aandeel dat het niet weet groter (20% in plaats van 10%). Het aandeel dat aangeeft dat het toeneemt of afneemt is vergelijkbaar. Op dit moment is dus nog niet te zeggen wat het effect van de APK-, registratieplicht- en kentekenplicht is op verhandelbaarheid. Meer informatie. 

Effect diefstal

Bij diefstal van een (land)bouwvoertuig is sinds 2021 informatie over diefstal van (land)bouwvoertuigen met een kenteken (LBT en MMBS) en voertuigen zonder kenteken (landbouwvoertuigen en wegen-, water en bouwvoertuigen). 

In 2021 zijn er 12 land- of bosbouwtrekkers met kenteken als gestolen geregistreerd. Het gaat om diefstal van 4 voertuigen in politieregio Oost-Nederland, 1 in Noord-Nederland, 1 in Zeeland - West-Brabant en 6 in Noord-Nederland. Hiervan zijn er 0 teruggevonden in 2021.

Van het aantal landbouwvoertuigen zonder kenteken is het aantal (geregistreerde) gestolen voertuigen tussen 2020 en 2021 gedaald van 57 naar 43 (met gekentekende LBT's komt het aantal uit op 55). Van het aantal wegen- water en bouwvoertuigen is het aantal gestolen voertuigen tussen 2020 en 2021 gedaald van 80 naar 54 (bron: LIV, 2022). In de komende metingen moet blijken in hoeverre het aantal gestolen voertuigen verandert.

Effect op diefstal volgens sector

Aan de sector is gevraagd wat volgens hen het effect is van de APK-, registratie- en kentekenplicht is op diefstal. Hieruit volgt dat bijna de helft van de bestuurders aangeeft dat de APK-, registratie- en kentekenplicht in het eerste jaar nog niets heeft veranderd. 16% van de bestuurders geeft aan dat het afgenomen en in iets mindere mate (6%) is aangegeven dat het is toegenomen. Meer informatie.

Aanvragen ontheffingen

De RDW geeft een landbouwontheffing af voor landbouwtrekkers of motorrijtuigen met beperkte snelheid zonder lading (het voertuig mag wel een werktuig hebben die aan het voertuig is gemonteerd of daardoor wordt voortbewogen). Omdat deze voertuigen geen kenteken hebben, geeft de RDW de ontheffing af op naam van de voertuigeigenaar. Zo heeft een (land-)bouwvoertuig een wettelijke breedte hebben van maximaal 3,00 m. De RDW geeft een landbouwontheffing alleen af voor de breedte van het voertuig, met een maximum van 3,50 m.

Wegbeheerders kiezen of zij zelf de ontheffingen verlenen of dit mandateren aan de RDW. Klik hier voor een overzicht van wegbeheerders die mandaat hebben verleend aan de RDW. Het betreft 240 gemeentes die mandaat aan de RDW hebben verleend, waarvan enkele gemeentes alleen voor een bepaald gebied. Dat zijn er vier minder dan 2021. Dit komt door gemeentefusies. Daarnaast hebben 3 provincies (Flevoland, Friesland en Noord-Brabant) en 1 waterschap (Hollandse Delta) mandaat verleend (d.d. maart 2022).

Voor een centraal ontheffingenloket voor landbouwverkeer loopt een apart traject. Dit is geen onderdeel van de nieuwe wet- en regelgeving voor de APK-, registratie- en kentekenplicht.

Kosten

Kosten registreren van (land)bouwvoertuigen

In de nulmeting zijn kosten voor registratie en kentekening van (land)bouwvoertuigen in beeld gebracht. In 2021 was er onderscheid in kosten tussen bestaande (land)bouwvoertuigen en nieuwe landbouwvoertuigen. Vanaf 1 januari 2022 is hier geen onderscheid meer tussen. Vanaf 2022 moet het voertuig eerst gekeurd worden via een keuringsafspraak bij de RDW voordat het geregistreerd kan worden (RDW). 

Informatie uit enquête bestuurders over gemaakte kosten

De (land)bouwsector heeft in een enquête aangegeven welke kosten ze tot nu toe hebben gemaakt met betrekking tot de APK-, registratie- en kentekenplicht. Kosten die zijn gemaakt zijn voornamelijk kosten voor registratie bij de RDW (98%) van de respondenten heeft hiervoor kosten gemaakt. Gevolgd door kosten voor kentekenplaten (95%). In mindere mate zijn er kosten gemaakt voor omzetten van het kenteken voor grensverkeer (22%), APK-keuring (2%) en voertuigen die niet door de APK-plicht komen (4%).

Daarnaast heeft ruim een derde ook aangegeven nog andere kosten te maken. Het gaat hierbij met name om de tijd die het kost om voertuigen te registeren (19%) en montagekosten (13%). Ook kosten voor het inslaan van het VIN-nummer en identiteitsonderzoek is hierbij genoemd (7%) met name voor zelfbouwvoertuigen. Andere kosten die zijn genoemd zijn kosten voor kentekenplaathouders, begrenzen van voertuigen en extra kosten voor verzekering van de voertuigen. Meer informatie.

Opvallende zaken

Met betrekking tot de economische effecten zijn er nog niet veel opvallende zaken. Effecten voor de marktsector en voordelen voor de sector zijn nog beperkt in beeld en zal in de loop der jaren mogelijk meer inzicht in komen.

Met betrekking tot de kosten valt het op dat vrijwel alle respondenten al kosten hebben gemaakt voor de registratie van (land)bouwvoertuigen (98%) en voor kentekenplaten (95%). Overige kosten die vooral worden gemaakt zijn het omzetten van het kenteken voor grensverkeer, administratiekosten (tijd), montagekosten en kosten voor identiteitsonderzoek en het inslaan van het VIN-nummer.